نقش سیستم‌های مغزی- رفتاری در پیش بینی رفتارهای پرخطر دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بجنورد

زمینه و هدف: نوجوانان بیش از هر گروه دیگری درگیر دامنه وسیعی از رفتارهای پرخطر می‌شوند که می‌تواند بهای گزافی را برای آنها، خانواده و جامعه همراه داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سیستم‌های بازداری رفتاری (BIS)، فعال‌سازی رفتاری(BAS) و مولفه‌های آن، یعنی جستجوی سرگرمی، پاسخ به پاداش و سائق، در پیش‌بینی رفتارهای پرخطر انجام شد. مواد و روش‌ کار: پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگی است. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان سال سوم مقطع متوسطه شهر بجنورد بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای270 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. متغیرهای پژوهش با استفاده از مقیاس سیستم‌های بازداری/فعال‌سازی رفتاری کاور و وایت و پرسشنامه رفتارهای پرخطر جوانان (YRBSS) اندازه‌گیری شدند. داده‌ها در نرم افزار SPSS-19 و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: بین BAS، جستجوی سرگرمی و پاسخ به پاداش با رفتارهای پرخطر رابطه مثبت و معنی‌داری وجود داشت (01/0>p). رابطه بین سائق و BIS با رفتارهای پرخطر معنی‌داری نبود (05/0< p). تحلیل رگرسیون چندمتغیری با روش ورود حاکی از رابطه چندگانه معنی‌دار بین متغیرهای پیش‌بین و متغیر ملاک بود (01/0>p، 23/0=MR). نتایج با استفاده از روش گام به گام نشان داد از بین چهار متغیر پیش‌بین تنها جستجوی سرگرمی وزن معنی‌داری در پیش‌بینی رفتارهای پرخطر دارد (001/0>P، 20/0=). نتیجه‌گیری: حساسیت بالای افراد در BAS، جستجوی سرگرمی و پاسخ به پاداش با افزایش احتمال وقوع رفتارهای پرخطر در آنها همراه است. مولفه جستجوی سرگرمی مهمترین نقش را در پیش‌بینی رفتارهای پرخطر دارد.